Khám phá miền thảo nguyên Maasai Mara đến Serengeti

Trước khi đáp xuống đường băng đầy bụi giữa thảo nguyên Maasai Mara, một trong những khu bảo tồn động vật hoang dã lớn nhất châu Phi ở Tây Nam Kenya. Qua cửa sổ chúng tôi đã có thể ngắm nhìn những chú ngựa vằn chạy nhảy nhịp nhàng. Ngay khi vừa đặt chân xuống đất, xuất hiện trong tầm mắt chúng tôi là từng đàn voi cùng với hươu cao cổ.

Chiếc Land Cruiser hai cầu đưa chúng tôi về nhà nghỉ trong vòng 40 phút. Đường về khu nghỉ xuyên qua những cánh đồng cỏ vàng, cỏ xanh. Khung cảnh xung quanh thật trống vắng. Không có lấy một chiếc xe nào khác trên đường. Có lẽ vì vậy mà mấy con vật gần như không hề thấy phiền lòng trước sự xuất hiện của chúng tôi.

Chuyến lái xe tham quan ở Serengeti

Cả vùng đất hoang sơ trông như đang trình chiếu những thước phim tài liệu sống động trước mắt chúng tôi. Cảnh 20 chú sư tử đang xâu xé lợn lòi ngay lập tức đập vào mắt đoàn khách. “Cuộc săn đuổi diễn ra cách đây một vài giờ,” hướng dẫn viên giải thích. Kẻ đi săn là những nàng sư tử cái, nhưng các chàng sư tử đực lại được ăn đầu tiên, rồi mới san sẻ phần thức ăn thừa. Một chú sư tử con cố gắng giật một miếng thịt từ con mồi. Nó mau chóng rụt lại trước bộ vuốt sắc nhọn và tiếng gầm gừ đe dọa từ một con sư tử đực khác.

Đàn sư tử tại Maasai Mara, Kenya

Điểm đến của chúng tôi là khu trại andBeyond Bateleur, nằm giữa các khu rừng ở rìa thảo nguyên Maasai Mara. Một nơi đẹp đẽ và sang trọng không tưởng. Sau đợt trùng tu mới đây, mọi chi tiết đều chạm mức hoàn hảo: một chiếc giường bọc da; sàn gỗ cứng; giấy dán tường mô phỏng bản đồ thám hiểm cũ, phòng tắm với bồn tắm và vòi hoa sen đồng. Tất cả gợi lên nét lãng mạn quyến rũ của châu Phi từ những ngày Karen Blixen. Hệt như những gì Meryl Streep và Robert Redford diễn trong Out of Africa. Hoá ra phân cảnh kết phim được thực hiện gần khu trại Bateleur.

Phòng nghỉ tại khu trại andBeyond Bateleu

Người ta không chỉ nỗ lực tạo ra vẻ đẹp. Nơi đây không có chút dấu tích nào của chai nhựa. Đây là cố gắng lớn nhằm duy trì nền sinh thái vùng đất tiêu thụ 10.000 chai nhựa mỗi tháng. Ở đây, chai thủy tinh tái chế được đưa qua hệ thống sàng lọc tại chỗ. “Nói không với chai nhựa” là một trong những sáng kiến mà andBeyond đang nỗ lực áp dụng cho tất cả các nơi của công ty trong vài năm sắp tới.

Quang cảnh nhìn từ hồ bơi trong khu trại andBeyond Bateleur

Cuộc chiến bảo tồn và gìn giữ tự nhiên

Với 29 nhà nghỉ và khu trại sang trọng khắp châu Phi, trải dài trên 9 triệu mẫu đất hoang dã và 2.000km đường bờ biển. AndBeyond là công ty bảo tồn hàng đầu thế giới. Họ tái định nghĩa trải nghiệm safari truyền thống để đối phó với nạn suy giảm động vật hoang dã những năm qua.

“Du lịch đích thực là ngọn lửa. Một ngọn lửa hoặc có thể đốt trụi nhà bạn, hoặc giúp nấu ăn và sưởi ấm cho bạn”. Les Carlisle, chuyên gia bảo tồn được chứng nhận toàn cầu, đồng thời quản lý nhóm bảo tồn tại andBeyond. Ông lý giải: “Ở Kenya, du lịch phải được quản lý và kiểm soát đúng cách để không có tác động tiêu cực. Du lịch không kiểm soát và không có kế hoạch là cây gậy đánh sập việc bảo tồn. Du lịch được kiểm soát, lên kế hoạch và quản lý là cái nạng nâng đỡ việc bảo tồn mãi mãi”.

Khung cảnh nhìn từ nhà khách tại khu trại andBeyond Klein

Trong suốt 27 năm làm việc trong lĩnh vực bảo tồn, Carlisle đã chuyển đổi nơi sinh sống của hơn 40.000 động vật hoang dã. Việc này giúp đảo ngược tình trạng tuyệt chủng ở một vài khu vực. Được xem như nhà tiên phong trong lĩnh vực của mình, anh phát triển các kỹ thuật di chuyển voi. Cả những con thú trước nguy cơ bị săn bắt và thu hẹp môi trường sống.

Carlisle cũng là người đầu tiên sử dụng thuốc an thần để giúp sư tử từ các đàn khác nhau hòa hợp được cùng nhau. Sư tử sau đó được vận chuyển bằng máy bay để giảm thiểu tình trạng tuyệt chủng ở Rwanda trong 20 năm qua.

Ngẫm về thành tựu trong quá khứ, anh hồi tưởng lại một trong những cuộc chạm trán đáng nhớ nhất. Khi theo dõi các động vật hoang dã: “Tôi bước ra khỏi xe, vạch đám cây lấy tầm nhìn. Và ở rãnh thoát nước cách đó khoảng 18 mét, tôi thấy ba túm lông nhỏ. Đó là những chú sư tử con mới được ba, bốn ngày tuổi. Không thấy mẹ chúng đâu, tôi biết mình đang gặp rắc rối. Quả đúng vậy, sư tử mẹ nhảy bổ từ phía sau và lao thẳng vào tôi. Tôi lập tức buông ngay đám cây ra, nhanh chóng bước thụt lùi; cùng lúc sư tử mẹ nhảy vọt qua bụi cây, gầm gừ và quạt chân vào tôi.

Tôi lùi lại một bước. Nó bước tới một bước. Cứ như thế cho đến khi tôi va phải chiếc xe của mình. Tìm cách vào trong xe và với lấy cây súng trường, tôi mới đủ tự tin để đối mặt với nó. Đứng cách tôi gần 5 mét, sư tử mẹ gầm gừ, cào mạnh chân xuống đất. Chỉ đến khi nhận ra tôi đang rời đi và không còn là mối nguy. Nó mới đập chân xuống đất một lần nữa rồi trở lại với đàn con”.

Không nao núng bởi cuộc đối đầu dựng tóc gáy kể trên, Carlisle tiếp tục công việc của mình. Anh đạt được thành tựu to lớn trong công cuộc bảo tồn của andBeyond với Rhinos Without Borders. Đó là một dự án nhằm vận chuyển chỗ ở cho 100 con tê giác từ các khu vực dễ bị săn trộm. Sự gia tăng đột biến giá trị sừng tê giác trên thị trường chợ đen, khoảng 60.000 USD/kg, làm chúng đáng giá hơn cả vàng và kim cương.

Động vật – Những kẻ viết nên cuộc chơi mới

Các động vật có vú đang được chuyển đến vùng đất hoang dã bên trong Botswana. Nơi đây, việc săn trộm hầu như không tồn tại. Người ta hy vọng tạo mầm mống nhân giống mới cho các loài động vật. Song song với những thành quả trong cuộc chiến gìn giữ thiên nhiên. Một số đàn gia súc cũng gia tăng tại khu bảo tồn thảo nguyên Maasai Mara ở Kenya và Serengeti ở Tanzania. Đáng kể nhất là 1,3 triệu linh dương đầu bò đi qua lại quanh năm giữa hai vùng đất này. Chúng tìm đến nguồn nước và cây cỏ bao phủ trên không gian rộng 1.500 km.

Bay khoảng 70 km, chúng tôi đến khu trại Klein của andBeyond. Nằm trên rìa một ngọn đồi trong khu vực tư nhân rộng hơn 4.000 ha. Khu trại nhìn ra khung cảnh ngoạn mục của vùng đồng bằng Serengeti. Từ cửa sổ nhà nghỉ, chúng tôi nhìn ngắm những chú hươu cao cổ rỉa phần ngọn cây keo, nơi có ít gai hơn với phần còn lại.

Huyền diệu nhất là lúc hoàng hôn và bình minh. Đây là lúc cảm nhận tốt nhất sự hiện diện của 70 loài động vật có vú và 500 loài chim trong vùng. Trong số đó có đà điểu, với khả năng chạy zigzag lên tới 80 dặm/giờ, vượt cả sư tử; hay chim hồng hoàng đất phương Nam, loài chim có thể thông báo mưa với thanh âm đặc biệt.

Hướng dẫn viên của chúng tôi là người đã trải qua quá trình đào tạo không khác gì trong chương trình truyền hình “Kẻ sinh tồn”. Ở đó các thí sinh mạo hiểm bị bỏ lại trong rừng hơn một tháng để kiểm tra sức bền. Anh làm chúng tôi bất ngờ với kiến thức về hệ động thực vật. Anh chỉ ra loài cây nào có thể trị đau họng, loại cành nào được người Maasai sử dụng làm bàn chải đánh răng…

Trên chuyến đi đến cộng đồng Maasai ở gần đó. Chúng tôi thấy xác lơ lửng của một con linh dương với bộ sừng mắc lúc lỉu trên cây. Hướng dẫn viên khẳng định đây là “thành quả” của loài báo. Để chúng giữ con mồi cách xa các loài săn mồi khác. Lướt mắt tìm, chúng tôi thấy phần chóp tai nho nhỏ của chú báo trong bãi cỏ cách chúng tôi 5 mét. Chú ta biến mất chỉ sau vài tích tắc.

Bên quãng đường chỉ cách đó vài dặm, ngôi trường Maasai đang được cải tạo dưới sự hỗ trợ của Quỹ châu Phi. Một quỹ phi lợi nhuận hoạt động song song với andBeyond và cộng đồng xung quanh. Ký túc xá và hàng rào đang được gia cố lại. Một số học sinh phải quay về nhà khi đụng mặt thú hoang trên đường đi đến trường. Đây ắt hẳn là sự nhắc nhở của thế giới hoang dã ở châu Phi: Chính các loài thú mới là kẻ viết ra luật chơi.

Vài giờ sau, khi chúng tôi trở lại với khu trại, con báo đã leo hẳn lên cây. Nó thư thái phóng mắt nhìn ra vùng đất, như ngầm khẳng định chiến lợi phẩm của mình và vị thế ngự trị vùng thảo nguyên.