Năm thế hệ làm "cái mũi" chế tác nước hoa trong lịch sử Guerlain

Lịch sử của Guerlain bắt đầu suốt từ năm 1828, đến nay đã có tuổi đời hai thế kỷ. Để một thương hiệu trường tồn phải có sự nối truyền, chia sẻ kỹ thuật và niềm đam mê với nghề từ đời này sang đời kia. Guerlain đã làm được điều này xuyên suốt bốn thế hệ gia đình. Mãi đến năm 1994, 166 năm sau khi hình thành thì thương hiệu này mới được bán lại cho tập đoàn LVMH.

Dù gia đình Guerlain không còn nắm giữ thương hiệu, những công thức của họ vẫn trường tồn. Điển hình như chai nước hoa Muguet hay Cherry Blossom. Những sản phẩm kinh điển của hãng đều do những “cái mũi” chế tác nước hoa của dòng họ Guerlain khai sinh từ cách đây rất lâu, và đến nay vẫn bán chạy.

Từ trái sang: 4 thành viên gia tộc Guerlain, và Thierry Wasser, các “cái mũi” chế tác nước hoa. Ảnh: Shakko/Wikicommons

Thế hệ đầu tiên: Pierre-François-Pascal Guerlain, người khai sinh lịch sử Guerlain

Công ty mỹ phẩm Guerlain được thành lập vào năm 1828, khi Pierre-François-Pascal Guerlain mở cửa hàng ở số 42, phố Rivoli ở Paris. Ông được đào tạo như một bác sỹ và nhà hóa học, nên thử nghiệm với rất nhiều loại mỹ phẩm khác nhau, từ kem dưỡng da đến mỹ phẩm trang điểm, xà phòng và nước hoa.

Trong việc thành lập công ty và sản xuất nước hoa, Pierre-François đều có sự hỗ trợ của hai người con trai của ông là Aimé và Gabriel. Gia đình ăn nên làm ra nên vào năm 1840, Guerlain đã mở cửa hàng ở số 15 Rue de la Paix – ngày nay là cửa hàng flagship của hãng ở Paris.

Ngay từ dưới thời của Pierre-François, Guerlain đã được biết đến như nhà chế tác mùi hương cho giới hoàng gia.

Chai nước hoa con ong nổi tiếng của Guerlain là một tạo tác được dành tặng hoàng hậu Eugénie nước Pháp. Ảnh: Assouline

Năm 1853, ông tạo ra nước hoa Eau de Cologne Impériale, một tặng phẩm cho lễ kết hôn của hoàng đế Napoleon III và nữ hoàng Eugénie. Công thức nước thơm được đặt trong một chiếc lọ thủy tinh chạm trổ 69 con ong được sơn thếp vàng. Hình ảnh con ong đến từ gia huy của hoàng gia Pháp, đại diện cho sự bất tử và tái sinh.

Tác phẩm của Pierre-François đã mang về cho Pierre-François danh hiệu “Nước hoa của hoàng đế”. Từ đó, ông có được vinh hạnh chế tạo nước hoa cho nữ hoàng Victoria của vương quốc Anh, nữ hoàng Isabella II của Tây Ban Nha, và các thành viên trong hoàng gia khác.

Thế hệ thứ hai: Aimé Guerlain

Sau khi Pierre-François qua đời vào năm 1864, công ty nước hoa được trao lại cho hai người con Aimé Guerlain và Gabriel Guerlain.

Vai trò quản lý công ty được phân chia giữa hai anh em: Gabriel quản lý và mở rộng công ty, còn Aimé trở thành chuyên gia nghiên cứu và chế tạo nước hoa. Như vậy, công ty Guerlain đã bắt đầu một truyền thống lâu đời của mình là vị trí ông chủ được chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác cho những người trong gia đình Guerlain.

Với cương vị là thế hệ Guerlain thứ hai, Aimé đã tạo ra nhiều nước hoa cổ điển. Trong số đó có công thức đặc trưng của nhà Guerlain: Tổ hợp cam bergamot, hoa hồng, hoa nhài, đậu Tonka, diên vỹ và vani. Công thức này được áp dụng cho nhiều hương nước hoa nổi bật trong lịch sử Guerlain.

Nước hoa Jicky năm 1889 do Aimé Guerlain tạo nên. Ảnh: Guerlain

Tuy nhiên, nhiều người sẽ cho rằng thành công lớn nhất của ông là nước hoa Jicky (1889). Đây là chai nước hoa đầu tiên sử dụng nguyên liệu tổng hợp, điều chưa từng có ai khác thực hiện trên thị trường. Nhờ vậy, Jicky có tầng hương như ta biết đến thời hiện đại, thay vì chỉ có một mùi hương đơn giản như thời cũ. Được tạo ra như nước hoa cho nữ nhưng Jicky lại quyến rũ phái mạnh vì mùi hương sắc sảo. Có thể xem đây là một trong những mùi hương nước hoa unisex đầu tiên.

Thế hệ thứ ba: Jacques Guerlain

Aimé Guerlain không có con. Do đó, việc kinh doanh gia đình được truyền lại cho các con trai của Gabriel Guerlain là Jacques Guerlain và Pierre Guerlain. Và con trai của Gabriel, Jacques, được Aimé đào tạo để nối nghiệp chế tác nước hoa.

Jacques Guerlain là một trong những nhà chế tác nước hoa đại tài của thế kỷ 20. Ông tạo ra hơn 400 hương nước hoa. Trong số đó, rất nhiều đã thành tác phẩm kinh điển trong lịch sử nhà Guerlain, ví dụ như hương thơm bậc thầy Shalimar (1925).

Những phiên bản nước hoa Shalimar theo năm tháng. Ảnh: Guerlain

Theo Guerlain, “cái mũi bậc thầy” đã mất 4 năm để thực hiện nên Shalimar, hương thơm đã giúp lăng-xê họ nước hoa phong cách Đông phương (Oriental) vào thế kỷ 20. Ngày nay, Shalimar vẫn còn được bày bán và tiếp thị, và là một mùi hương best-seller từ nhiều năm của Guerlain.

Điều đáng tiếc là Jacques Guerlain là người ngại tiếp xúc với truyền thông. Ông chưa từng một lần trả lời phỏng vấn. Chẳng ai biết chính xác quy trình sáng chế ra nước hoa của ông ra sao. Ông chỉ nói ngắn gọn, “Chế tạo nước hoa cần thời gian và sự kiên nhẫn”.

Thế hệ thứ tư: Jean-Paul Guerlain

Cherry Blossom là một mùi hương do Jean-Paul Guerlain chế tác năm 1999. Ảnh: Guerlain

Jean-Paul Guerlain là thế hệ cuối cùng của dòng họ Guerlain làm chủ công ty nước hoa. Ông đã tạo ra hương nước hoa cổ điển cho nam giới Vétiver (1959) và nước hoa Habit Rouge (1965) – loại nước hoa mà sau đó được nhiều người công nhận là nước hoa mang hương vị phương Đông đầu tiên dành cho đàn ông.

Năm 1994, gia đình Guerlain bán lại cổ phần cho tập đoàn LVMH. Lúc ấy, Jean-Paul Guerlain vẫn tiếp tục làm việc cho tập đoàn. “Quý ông Arnault của tập đoàn LVMH đã hỏi tôi, làm sao để tôi thuyết phục anh tiếp tục làm việc cùng chúng tôi [sau khi chuyển nhượng], tôi rất cần đến chuyên môn của anh”, ông Jean-Paul nhớ lại.

Và Jean-Paul đã nán lại cho đến tận năm 2010. Ngừng chế tác nước hoa năm 2002, nhưng vẫn cố vấn cho thương hiệu và đào tạo nhân viên cho hãng. Sau ông, không có ai trong gia đình Guerlain thừa kế “di sản” này. Như vậy lịch sử Guerlain chính thức thoát ly khỏi sự kiểm soát của gia đình.

Thế hệ thứ năm: Thierry Wasser, nghệ nhân chế tác nước hoa đầu tiên không thuộc gia tộc Guerlain

Tuy nhiên, ông đã truyền nghề cho Thierry Wasser, nhà chế tác nước hoa chính của Guerlain từ năm 2008 đến nay. “Anh ấy là con trai nuôi của tôi”, ông Jean-Paul phát biểu hài hước.

Trước khi đến với Guerlain, Thierry Wasser được đào tạo bài bản trong ngành thực vật học. Anh có tấm bằng sáng chế nước hoa do Givaudan, tập đoàn đa quốc gia chuyên khai thác và cung cấp hương liệu. Ngày nay, Thierry Wasser không chỉ chế tác nước hoa cho Guerlain mà còn kiêm nhiệm chế tác hương thơm cho mỹ phẩm trang điểm, mỹ phẩm dưỡng da v.v.

Những công thức chế tác nước hoa trong lịch sử Guerlain đều được ghi chép cẩn thận để truyền từ đời này sang đời khác. Ngày nay, Thierry Wasser vẫn sử dụng cuốn sách này để sáng tạo những sản phẩm mới. Cuốn sách này được đặt tại Orphin, xưởng chế tác nước hoa của Guerlain. Ảnh: Guerlain