Trần Thu Hà là một cá tính âm nhạc lạ ở Việt Nam. Lạ nhất là mấy chục năm rồi chị vẫn lạ, theo các cách khác nhau. Mỗi dự án mới của Hà đều khiến khán giả ngỡ ngàng. Họ không biết nên thích hay là không thích, hiểu hay là không hiểu. Lần nào cũng vậy, từ Nhật thực, Đối thoại 06, Chuyện của mặt trời chuyện của chúng ta… đều khiến người ta đặt dấu hỏi. Nhưng sau đó thì chúng đều có đời sống riêng và có sức sống lâu dài. Sau bao năm, Hà Trần đi diễn phòng trà, người ta vẫn nhắc và yêu cầu các ca khúc như Em về tinh khôi, Dệt tầm gai, Ra ngõ mà yêu… Chất nhạc của Hà không tiếp cận công chúng một cách ồ ạt ngay từ đầu nhưng sâu lắng và bền bỉ.
Ở Hà có nhiều điểm tự mâu thuẫn. Chị vừa kỹ tính cầu toàn đến mức khắc nghiệt lại vừa không chịu được nếu lâu lâu không đột phá, không có gì mới. Có lẽ vì vậy mà người ta thấy Hà chuyển động không ngừng, từ dòng nhạc, phong cách biểu diễn đến môi trường sống.
Trần Thu Hà mặc đầm của Versace, blazer Just Cavalli
Tôi mệt mỏi với hình ảnh của một diva
BAZAAR (BZ): Điều gì khiến chị thay đổi phong cách thời trang của mình trong giai đoạn gần đây?
Trần thu hà (TTH): Không hẳn là thay đổi mà có lẽ muốn đồng nhất phong cách thì đúng hơn. Tôi không thường xuyên về Việt Nam nên mọi người chưa quen chứ khi ở Mỹ tôi thường mặc kiểu freestyle như thế. Tôi thích đi giày sneaker, đội mũ snapback, mặc đồ đơn giản theo kiểu urban…
BZ: Nhiều khán giả trung thành của chị có thể cảm thấy sốc trước hình ảnh rockchic hay hiphop này. Họ đã quen với hình ảnh Trần Thu Hà như một diva.
TTH: Nói thật, tôi rất là mệt với hình ảnh diva ấy. Nhiều năm qua tôi cứ bị gói trong khuôn khổ của một hình ảnh, làm giới hạn biên độ phát triển của nghệ sỹ. Tôi biết nhiều người sẽ phản bác ý kiến này. Họ cho rằng, một nghệ sỹ chỉ nên tuân thủ một hình ảnh từ đầu đến cuối sự nghiệp. Chẳng hạn như cô Khánh Ly luôn xuất hiện với áo dài thanh lịch đơn giản. Nhưng tôi quan điểm khác. Các nghệ sỹ khác có thể giữ một hình ảnh vì họ chỉ theo đuổi một dòng nhạc nhất định trong sự nghiệp. Còn hình ảnh của tôi gắn với mỗi mốc âm nhạc khác nhau, gắn với những chuyển biến trong đời sống. Với phong cách sống hiện nay thì kiểu ăn mặc này rất hợp với tôi, dễ hoạt động ở bất cứ chỗ nào.
BZ: Chị có nghĩ hình ảnh mới quá trẻ trung so với tuổi của mình?
TTH: Chắc sẽ có người bảo tôi: Ồ, cô diva này đang cưa sừng làm nghé. Đó là quan điểm xã hội thường thấy ở Việt Nam. Tôi thấy nhiều nghệ sỹ trong showbiz Việt, chưa tới ba mươi tuổi nhưng lựa chọn phong cách gợi cảm, sang trọng. Tôi thấy nhiều bạn trẻ hơi bị già, đạo mạo và chững chạc quá so với tuổi của mình. Đó như là định kiến có sẵn trong đầu bạn về một người có vị trí, vai vế trong giới hay trong xã hội.
Phong cách tôi đang theo đuổi ở nước ngoài tuổi nào người ta cũng mặc được. Từ những em tuổi teen đến những người trung niên đều có thể chọn phong cách đó để thể hiện cá tính của họ. Đó là một lối sống chứ không chỉ là quần áo, nó không có giới hạn về tuổi tác.
BZ: Chị đã sống ở Mỹ nhiều năm và theo phong cách đó. Tại sao bây giờ chị mới thay đổi hình ảnh khi xuất hiện tại Việt Nam?
TTH: Mỗi sự thay đổi về phong cách khi xuất hiện trước khán giả đều gắn với một dự án âm nhạc. Từ năm ngoái khi biểu diễn ở Monsoon Festival, khán giả đã thấy tôi xuất hiện với phong cách mới. Có một sự trùng hợp tình cờ giữa phong cách âm nhạc mới tôi đang theo đuổi với thời trang mà tôi thường mặc. Tôi nghĩ đây là thời điểm thích hợp để khai sinh một Hà Trần mới: năng động mạnh mẽ nhiều năng lượng như chất nhạc electronic rock. Đó là hình ảnh mà những bộ váy cầu kỳ sẽ không còn phù hợp nữa.
Áo sơ-mi Just Cavalli
Mỗi người là một màu trong khối rubik lập phương
Không chỉ chuyển động trong việc tìm và thử nghiệm các phong cách âm nhạc mới, Hà Trần còn bắt đầu ở cương vị mới: giám khảo cuộc thi Vietnam Idol 2015. Đây không phải lần đầu tiên nữ ca sỹ này làm giám khảo một cuộc thi. Lần trước là cách đây 12 năm, khi chị làm giám khảo giải Sao Mai cùng nhạc sỹ Dương Thụ, Đỗ Hồng Quân, Trần Tiến…
BZ: Một người thích phá cách trong âm nhạc như chị sẽ hướng dẫn các thí sinh vào khuôn khổ như thế nào?
TTH: Tôi đã đi hát nhiều năm và tin rằng kinh nghiệm của mình có thể giúp tôi tự sản xuất âm nhạc và đào tạo các em ca sỹ mới. Bố và nhiều đồng nghiệp cũng từng thích tôi làm công tác giảng dạy. Bản thân tôi cảm thấy mình chưa thể toàn tâm toàn sức cho việc đó nên chưa bao giờ mở trường nhạc hay nhận dạy kèm cho các ca sỹ mới.
Đối với các thí sinh Vietnam Idol, tôi chưa có nhiều thời gian để hiểu các em. Để gọi đó là chỉ dạy thì chưa hẳn, tôi chỉ giúp các em sửa những nhược điểm nhỏ khi xử lý bài hát. Các em như những cây non và tôi được nhìn thấy sự thay đổi trưởng thành của những cây ấy. Việc đó truyền cảm hứng cho tôi rất nhiều.
BZ: Những điều ấy có khiến chị nhớ lại thời kỳ mình còn là một cây non, đang bắt đầu theo học nhạc?
TTH: Nó mang đến cảm giác mới nhiều hơn là nhớ về chuyện cũ vì thực ra bây giờ các cuộc thi hát có phần hơi ăn xổi. Các thí sinh đến thi, học người này người kia, mỗi kỹ năng một chút. Do yếu tố lên sóng truyền hình nên việc đào tạo không thể kéo dài được. Việc học hát nhanh như thế khác với thời của tôi. Lúc đó không có nhiều cuộc thi như thế này. Tôi học lâu và vất vả hơn nhưng cũng được tiếp xúc nhiều hơn với các thầy cô nghệ sỹ, những người giỏi có ảnh hưởng đến mình sau này như cô Lê Dung, Xuân Khanh, Minh Huệ.
BZ: Việc trở thành người truyền lửa cho thế hệ ca sỹ mới thú vị như vậy, chị sẽ thay đổi ý định và nhận thêm học sinh chứ?
TTH: Có lẽ đến khi tôi muốn lui hoàn toàn vào hậu trường sản xuất âm nhạc thì mới bắt đầu việc dạy học. Hiện tại, tôi thích các dự án đặc biệt trong đó có những người cần được đào tạo ngắn. Vì điều đó thực sự là thử thách với tôi, không phải về chuyên môn, mà là về con người. Tôi như đang chơi rubik lập phương mà mỗi màu là một con người. Mỗi khi lắp xong khối rubik đó thì vô cùng hứng thú.
Sandal, Just Cavalli
Tôi sẽ giữ ngày thường như một bí mật
Hà Trần tự nhận mình thuộc nhóm người hay thay đổi, chóng chán nên luôn cần được thử sức trong nhiều công việc, trò chơi khác nhau. Cũng như thần tượng Björk của mình, Hà cũng đang khiến khán giả không thể đoán định xem chị sẽ phiêu lưu ra sao với âm nhạc trong thời gian tới. Năng lượng sáng tạo ở nữ ca sỹ này như các hạt ion chuyển động không ngừng trong không khí, luôn sẵn sàng bùng nổ ra những sản phẩm mới.
Nói về các dự án âm nhạc thì Hà rất chủ động và mạnh mẽ nhưng nhắc đến cuộc sống riêng tư thì chị khá rụt rè. Hà Trần ít nhắc đến chồng con trên báo chí, trên mạng xã hội càng không. Đó là một thế giới mà chị muốn giữ bí mật cho mình trước công chúng, bằng giọng nói dịu dàng, ánh mắt lấp lánh khi nhắc đến. Khác với cá tính âm nhạc nổi loạn, Hà Trần là người có thiên hướng gia đình cao. Những chuyện xảy đến với người thân có thể ảnh hưởng ngay lập tức đến chị và việc biểu diễn. Người viết vẫn nhớ buổi biểu diễn ở Heritage Space, Hà Nội cuối năm 2014, nữ ca sỹ không thể hát “sung” như nhiều lần trước, thậm chí còn bỏ qua màn giao lưu với khán giả ở cuối chương trình. Con gái chị đang ốm do chưa quen với thời tiết mùa đông. Đó là một kỷ niệm đáng nhớ với nữ ca sỹ này vì trong cả hai buổi diễn, khi kết thúc chị đều nhanh chóng về khách sạn với con gái, quên cả ăn tối, kết quả là phải nhịn đói đến sáng hôm sau.
BZ: Âm nhạc của chị luôn chuyển động, còn cuộc sống riêng của chị thì sao? Nó có chuyển động nhanh đến thế không?
TTH: Ngược lại là khác, tôi sống chậm, chung thủy và ít thay đổi. Điều này không có nghĩa là tôi bảo thủ nhé. Bạn bè tôi thường chơi mười mấy năm không đổi. Tôi vẫn giữ nhiều sở thích, thói quen và cả những xúc cảm điên rồ như thời con gái. Khác biệt so với khi chưa lấy chồng là bây giờ tôi chú ý đến phong cách thời trang hơn. Tôi không phải tín đồ của một thương hiệu cụ thể mà thích những món đồ quái quái như của Marjan Pejoski và của một số nhà thiết kế trẻ ở Anh…
BZ: Là người cầu toàn, chị sẽ chăm sóc các mối quan hệ và gia đình của mình như thế nào trước áp lực công việc và lịch bay đi về liên tục giữa Việt Nam và Mỹ?
TTH: Tôi và ê-kíp của mình rất hiểu nhau nên việc sắp xếp lịch cũng dễ hơn. Mọi người hiểu cuộc sống ở hai nơi của tôi đều cần chu toàn nên thường xếp cho tôi các quãng nghỉ sau các dự án. Sau mỗi lần về Việt Nam (7-10 ngày) biểu diễn, tôi sẽ về Mỹ nghỉ 1-2 tháng để chăm lo cho gia đình mình. Mỗi năm vào kỳ nghỉ hè và nghỉ đông chúng tôi đều đi du lịch. Vừa rồi, chúng tôi mới đi Hawaii về, rất tuyệt vời với nền văn hóa vô cùng độc đáo.
BZ: Việc mua sắm hẳn cũng rất thú vị?
TTH: Sống ở Mỹ nhiều năm nên tôi có thói quen shopping online nhiều hơn là đi lượn lờ trong các trung tâm thương mại. Đi du lịch tôi thường chọn những nơi có bề dày văn hóa, an toàn và ẩm thực phong phú vì còn có trẻ con. Tôi không muốn tốn quá nhiều thời gian vào việc mua sắm mà muốn dành thời gian vui chơi, trò chuyện với những người trong nhà.
BZ: Điều gì giúp chị giữ gìn sức khỏe và vóc dáng khỏe khoắn khi phải dịch chuyển liên tục như thế?
TTH: Tôi tự chăm sóc bản thân khá tốt. Mỗi ngày tôi đều tập thể dục 30 phút, uống nhiều nước lọc, sử dụng dược mỹ phẩm. Tôi tin vào những nghiên cứu khoa học trong việc chăm sóc da hay sức khỏe.
BZ: Còn điều gì ẩn sau một Hà Trần mạnh mẽ và có vẻ như khá nam tính mà khán giả ít biết không?
TTH: Tôi thích nấu ăn, thích làm vườn và thích cắt tóc cho mọi người trong nhà. Tôi thích tự sửa trang phục của mình, thi thoảng là sửa cả tóc mình nữa.
BZ: Cảm ơn chị về cuộc nói chuyện thú vị này.
Cháy trên sân khấu
Nếu trong cuộc sống, Trần Thu Hà là ngọn lửa âm ỉ thì trên sân khấu chị là núi lửa đang tuôn trào. Hà không đơn thuần là chỉ hát một ca khúc, mà chị còn truyền cảm hứng, mang đến nhiều cảm xúc cho người nghe. Hà là nữ ca sỹ biểu diễn thông minh và không bao giờ làm khán giả chán, dù họ có nghe chị hát một ca khúc đến năm bảy lần ở các phòng trà, chương trình khác nhau.
Dự án âm nhạc Bản nguyên
Chưa chính thức ra mắt nhưng dự án âm nhạc Bản nguyên của Hà Trần đã có hơn 10.000 người trông đợi (trên fanpage riêng của dự án này). Hai nhạc sỹ trẻ Dominik Nghĩa Đỗ và Hoàng Quân đã viết các ca khúc cho Hà Trần từ năm 2006 nhưng đến cuối năm 2014 dự án mới bắt đầu thực hiện. Album do Trần Thanh Phương sản xuất với tinh thần chủ đạo là rock, trong đó mỗi bài đều có sắc thái và nội dung riêng, không lặp lại.
Bằng dự cảm nghệ sỹ, tôi biết Bản nguyên sẽ là một điều gì đó đáng giá trong sự nghiệp âm nhạc của mình
Bài: Dạ Thương. Ảnh: Thái Kid, Đại Ngô. Stylist : Emil Ty
Theo bài Chuyển động như Trần Thu Hà đăng trên Harper’s Bazaar Việt Nam số tháng 7/2015
