Tôi thích sự ví von ẩn dụ này của cựu đệ nhất phu nhân nước Mỹ Eleanor Roosevelt về sức mạnh của tinh túy đuợc nén chặt cũng như khả năng bung nở và tỏa hương của người phụ nữ. Là người yêu tự do, nỗ lực đấu tranh cho tự do, bình đẳng của nhân loại, bà đã có cái nhìn thấu đáo về sức mạnh của nữ quyền. Theo đó, tự do là điều kiện để trở nên tốt đẹp hơn của mỗi phụ nữ.
Tiếp xúc với nhiều phụ nữ thành đạt, tôi nhận ra rằng tự do trong mắt các nữ cường nhân thế kỷ 21 là những gam màu của cuộc sống: có màu xanh của sự năng động khi làm chủ thời gian, có màu đỏ của sự quyết liệt vượt qua mọi giới hạn, có màu tím của vùng tư duy tò mò và nghĩ khác, có màu hồng của trái tim luôn muốn giàu có để giúp đỡ mọi người…
Ở một nghĩa khác, tôi thích “đo” tự do bằng tiếng cười, sự vui vẻ và hài lòng trong cuộc sống của người phụ nữ.
Thời gian là của mình
Niềm hạnh phúc khi trở thành người “đắc dụng” với xã hội chính là bước tiến tự do của phụ nữ hiện đại. Thế nhưng, khi về
nhà, người phụ nữ ấy vẫn giữ vai chính là người xây tổ ấm với những việc không tên chi phối cả thể chất và tinh thần. Theo khảo sát của Viện Gia đình và Việc làm (The Families and Work Institute) ở Mỹ: Trong 3.000 phụ nữ từ 25-50 tuổi, một nửa trong số đó nói họ không có đủ thời gian để làm điều họ thích. Các bà vợ làm đến 11 loại việc vặt, trong khi người chồng chỉ làm có hai. Điều nghịch lý là dù có đủ điều kiện, nhưng gần một nửa trong số họ không muốn thuê người giúp việc.
Tuy nhiên, quan sát cho thấy trong số 100 phụ nữ quyền lực nhất thế giới, hầu hết họ đều thành công cả trên thương trường lẫn trong tổ ấm. Tôi học được ở họ bí quyết: để làm “bà chủ” thực sự phải là người làm chủ được thời gian, trong đó có thời gian thụ hưởng dành cho bản thân mình.
Vượt qua những giới hạn
Tại bang Indiana, Mỹ, một bé gái tên Beth Brooke phải phẫu thuật vì bị mắc chứng thoái hóa khớp vùng xương hông và bác sỹ cho biết cô có thể sẽ không đi lại được nữa. Tuy nhiên, bằng những nỗ lực phi thường, Beth không chỉ đã đi lại bình thường mà còn được tuyển thẳng vào đại học Purdue nhờ có học bổng bóng rổ. Cô tốt nghiệp bằng danh dự ngành khoa học máy tính/quản lý công nghiệp ở đây và hiện là phó chủ tịch Ernst & Young, một trong những công ty kiểm toán lớn nhất thế giới. Nhờ Beth, tôi học được rằng con đường ta đi tự do rộng mở chứ không bị bó buộc bởi bất cứ ranh giới nào.
Tìm những lời giải mới
Tò mò không chán là đức tính của những người cực kỳ thành công. Người phụ nữ biến Frappuccino thành cơn sốt trị giá 2 tỷ đô-la Mỹ chính là Michelle Gass, cựu chủ tịch của Starbucks. Lần đầu tiên nghe đề xuất về món uống hai hương vị này mà không thấy bản kế hoạch tiếp thị hay phát triển sản phẩm, Michelle đã không gạt qua lề mà nói: “Hãy nghĩ xem nó sẽ làm nên điều kỳ diệu gì?”. Tôi học được ở Michelle niềm đam mê luôn theo đuổi những lời giải mới để có được thứ mình muốn.
Làm giàu năng lực cho đi
Rất nhiều phụ nữ vươn lên từ bùn đen và quả ngọt mà họ gặt hái được không chỉ là thành công dành cho riêng mình mà chính là giúp được người khác. Xuất thân cơ cực, J.K. Rowling là nữ nhà văn đầu tiên kiếm được “tỷ đô” nhờ việc viết nên tác phẩm Harry Potter. Bà đã hỗ trợ các quỹ từ thiện, các tổ chức chống nghèo đói, quỹ ngăn ngừa, chữa trị bệnh đa xơ cứng, căn bệnh đã chấm dứt cuộc đời của mẹ bà. Tôi hiểu rằng tự do hay nữ quyền thực sự được tạo ra khi bản thân người phụ nữ có sự tích cực đạt đến khả năng làm được điều hữu ích cho mình và cho đời.
Định kiến lỗi thời
Chia sẻ của bà Tôn Nữ Thị Ninh – Cựu Đại sứ tại Liên Minh Châu Âu, Cựu Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội.
Tại Việt Nam, việc ca ngợi những đức tính truyền thống của phụ nữ đôi khi khiến phụ nữ dễ trở thành tù nhân trong chính lâu đài được dát vàng của mình. Nói đến phụ nữ, người ta thường đề cao sự dịu hiền, nặng tình cảm, tinh thần hy sinh… Điệp khúc đó đôi lúc như một định kiến lỗi thời kìm hãm sự phát triển của nữ giới, âm thầm “bài trừ” những người phụ nữ hành xử khác với những chuẩn mực ấy và hàm ý họ thiếu nữ tính. Tôi không thuộc týp phụ nữ dịu hiền, nhưng tôi tin tưởng rằng tôi rất nữ tính.
Thực tế, có những trở ngại từ chính bản thân phụ nữ. Phần lớn phụ nữ mong muốn được mọi người quý mến yêu thích. Tuy nhiên, học cách chống chọi với chỉ trích là điều cần thiết cho phụ nữ. Theo tôi, khi bị chỉ trích, chúng ta cứ tự tại, việc mình mình bình tĩnh làm, tự tin tiếp tục con đường đã chọn. Thêm vào đó, phụ nữ khi đã tham gia công việc xã hội luôn đứng trước thách thức phải cân đối nhiệm vụ gia đình – sự nghiệp. Liệu việc kêu gọi phụ nữ “giỏi việc nước, đảm việc nhà” theo cách truyền thống có chất thêm gánh nặng cho phụ nữ? Tôi thấy lời kêu gọi này thiếu công bằng, lỗi thời. Lời kêu gọi này cần dành cho cả hai giới.
Theo tôi, phụ nữ nên thoát khỏi sự ám ảnh phải vươn tới một sự hoàn hảo phi lý do xã hội áp đặt. Thay vào đó, chúng ta phấn đấu phát huy hết tiềm năng để đạt đến sự toại nguyện bền vững. Tôi cũng từng có lúc bị vướng phải sự cầu toàn như vậy. Thời đó dù rất bận rộn công việc và hoạt động xã hội, tôi mất nhiều thời gian cho việc tự tay dọn dẹp sửa soạn nhà cửa sạch sẽ tinh tươm và hoàn toàn ngăn nắp, thời gian mà lẽ ra tôi có thể dành cho bản thân. Cho đến một ngày, tình cờ tôi đọc được trên tạp chí Time bài viết của một nữ doanh nhân. Bà kể bà đã tự giải thoát khỏi khát khao muốn làm cho nhà cửa luôn bóng lộn như khách sạn 5 sao, ngày nay bà cảm thấy hạnh phúc hơn nhiều và thật sự hưởng thụ cuộc sống gia đình êm dịu trong một căn nhà ít ngăn nắp hơn.
Kể từ đó tôi đã giải phóng cho mình khỏi loại áp lực cầu toàn đó.
Để làm điều mình muốn
CÓ TIỀN: Khi có tiền, chúng ta có nhiều lựa chọn và cơ hội để làm điều tốt đẹp. Nhưng tự do dĩ nhiên không chỉ xoay quanh tiền. Tự do là được làm điều mình muốn, đúng lúc mình muốn. Và tiền giúp điều này dễ dàng hơn vì chúng ta không phải quá bận tâm lo nghĩ đến những nhu cầu căn bản mà có thể tập trung để đạt những thành tựu cao hơn. Người ta thường nói: Người nghèo tiết kiệm để mua tự do, người thành đạt dùng tiền để mua tự do cho mình.
VƯỢT QUA NỖI SỢ HÃI: Khi bị trói buộc bởi một nỗi ám ảnh nào đó, bao nhiêu tiền hay quyền lực đều không giải thoát chúng ta được. Vì vậy, vượt qua những trở ngại từ chính mình và chiến thắng nỗi sợ là một trong những con đường nhanh nhất dẫn đến tự do.
Bài: Xuân Thảo. Ảnh: Getty Images, Thuận Thắng
