Sau khi tiêm vaccine Covid-19 có nên tập thể dục không?
Lăn lộn vã mồ hôi hay chỉ nên ngồi yên một chỗ tịnh dưỡng? Đây hẳn là câu hỏi phổ biến của nhiều người sau khi tiêm mũi vaccine Covid-19 đầu tiên hoặc thứ hai. Ngắn gọn mà nói thì: Hẳn rồi, nếu bạn thấy khỏe thì cứ thoải mái tập thể dục. Tuy nhiên, một số phản ứng phụ phổ biến của vaccine Covid-19 có thể ảnh hưởng tới kế hoạch vận động của bạn. Do đó đừng vội vàng mua một gói tập gym để rồi lại không lết tới phòng gym được nhé.
Có nên tập thể dục nếu xuất hiện phản ứng phụ sau khi tiêm vaccine Covid-19?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các phản ứng phụ thường xảy ra sau khi tiêm bao gồm đau, sưng đỏ ở vết tiêm hoặc ở cánh tay bị tiêm. Ngoài ra, bạn còn có thể xuất hiện triệu chứng mệt mỏi, đau đầu, đau cơ bắp, ớn lạnh, sốt, buồn nôn và nôn.
Các tác dụng phụ này thường xảy ra trong 1-2 ngày sau khi tiêm vaccine Covid-19, và có thể ảnh hưởng tới hoạt động tập thể dục của bạn. Nhưng đây lại là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đang phản ứng với kháng nguyên trong vaccine để hình thành cơ chế phòng dịch.
Theo bác sĩ, chuyên gia nghiên cứu mạch máu Humberto Choi thuộc Trung tâm Y khoa Cleveland Clinic (Mỹ), các tác dụng phụ này không đáng ngại chút nào so với việc mắc bệnh Covid-19 thực sự.
Theo các chuyên gia, những người trẻ (dưới 55 tuổi) thường dễ gặp phải phản ứng phụ hơn, vì hệ miễn dịch của đối tượng này phản ứng mạnh mẽ với vaccine hơn những người già. Các phản ứng phụ cũng sẽ nặng nề hơn khi tiêm mũi Pfizer-BioNTech hoặc Moderna thứ hai. Dù là như vậy thì chỉ sau vài ngày bạn lại có thể thoải mái vận động như thường.
Chuyên gia bệnh truyền nhiễm David Wyles thuộc Trung tâm Y khoa Denver Health (Mỹ) cho rằng: “Kể cả khi bạn gặp các phản ứng phụ như sốt nhẹ hoặc đau cơ, thì việc tập thể dục cũng không có gì nguy hiểm. Chỉ là các triệu chứng này sẽ làm giảm chất lượng tập luyện của bạn mà thôi”.
Bạn có thể thoải mái vận động, nhưng đừng tập nặng quá.
Tiến sĩ Choi cũng cho biết chưa có bằng chứng nào nói rằng việc tập thể dục ngay trước hoặc ngay sau khi tiêm vaccine Covid-19 sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả của vaccine. Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể bạn, đừng gắng sức mà phản tác dụng. Bạn có thể chọn những hình thức tập nhẹ nhàng hơn, chẳng hạn đi bộ thay vì tập HIIT. Nếu tay đau do chích thuốc thì bạn có thể tập chân hoặc vặn mình.
83% người chích mũi Pfizer đầu tiên bị đau cánh tay. Tuy nhiên, CDC khuyên bạn vẫn nên sử dụng cánh tay của mình và vung nhẹ tay thường xuyên để giúp máu lưu thông và giảm đau.
Ngoài ra, bạn có thể tập xoay vai, co giãn khuỷu tay, chà xát nhẹ cánh tay… Những cách này có thể không giảm đau ngay tức khắc nhưng sẽ tốt hơn cho việc vận động của bạn trong tương lai. Nhớ là đừng nâng tạ vào thời điểm này nhé.
>>> Bạn có thể quan tâm: CÁC TRIỆU CHỨNG SAU KHI TIÊM VACCINE COVID-19, ĐÂU LÀ NHỮNG DẤU HIỆU NGUY HIỂM?
Tập thể dục có làm tăng hiệu quả của vaccine Covid-19?
Một báo cáo đăng trên tờ Brain, Behavior, and Immunity vào năm 2014 có phân tích 20 nghiên cứu và kết luận rằng hoạt động tập thể dục thường xuyên hoặc không thường xuyên đều tăng hiệu quả vaccine.
Một nghiên cứu gần hơn vào năm 2020 cũng đăng trên tờ này đã so sánh 45 vận động viên chuyên nghiệp với 25 người cùng độ tuổi (tập không quá 2 lần/tuần). Kết quả cho thấy sau khi tiêm vaccine cúm, các vận động viên phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn so với 25 người ít vận động kia.
Nên thường xuyên cử động cánh tay tiêm vaccine.
Tuy nhiên, tiêm vaccine Covid-19 vẫn còn mới mẻ và rất nhiều kết luận từ các vaccine trước có thể không áp dụng trong trường hợp này. Chuyên gia bệnh truyền nhiễm Hilary Babcock thuộc Trường Y khoa Đại học Washington (Mỹ) cho rằng mối liên hệ giữa hiệu quả vaccine và vận động là không rõ ràng.
Việc vận động chưa chắc đã nâng cao tác dụng của vaccine. Mà nói chính xác hơn là những người có phản ứng tốt với vaccine thường là người trẻ, khỏe mạnh và họ trẻ khỏe là do có thói quen vận động.
Ở chiều phân tích ngược lại, người ít vận động thì khi tiêm vaccine cũng không gặp rủi ro nào tiềm tàng. Do đó bạn không cần phải ép mình tập luyện để nâng cao sức đề kháng cho mũi tiêm. Các chuyên gia khuyên rằng bạn nên nghỉ ngơi hoặc chỉ tập nhẹ trước và sau khi tiêm vaccine Covid-19.
>>> Bạn có thể quan tâm: TẬP THỂ DỤC TRƯỚC KHI NGỦ CÓ TỐT CHO SỨC KHỎE KHÔNG?
Lên kế hoạch tập thể dục khi tiêm vaccine Covid-19
Vì bạn chưa biết vaccine sẽ tác động tới cơ thể như thế nào, vì thế không nên lên những kế hoạch tập thể thao quá cứng nhắc, chẳng hạn đăng ký khóa tập gym không hoàn trả phí, hứa hẹn với bạn bè cùng tập yoga qua Zoom. Bạn cũng không nên thử sức với những bài tập mới hay hình thức vận động lạ so với thông thường. Tình trạng đau nhức cơ bắp sẽ tiến triển tệ hơn nếu bạn chịu thêm tác động của vaccine.
Những người được miễn dịch đầy đủ có thể tập thể dục trong nhà cùng nhau.
Để giảm nhẹ triệu chứng, bạn có thể uống các loại thuốc giảm đau, giảm sốt và chống dị ứng như ibuprofen, acetaminophen, aspirin, hay antihistamines… Trong trường hợp sốt rất cao hoặc cực kì mệt mỏi, đau nhức, vết tiêm diễn biến xấu trong vòng 24 giờ sau tiêm, thì bạn hãy lập tức tới cơ sở y tế.
Bạn cũng cần đến bệnh viện khi bị sốt nhẹ kèm ho, chảy nước mũi, khó thở, mất vị giác hoặc khứu giác… Đó là dấu hiệu bạn có khả năng đã nhiễm virus Sars-Cov-2 vào gần thời điểm tiêm, khi vaccine vẫn chưa phát huy hiệu lực.
Theo chuyên gia bệnh truyền nhiễm Aditya Shah thuộc Trung tâm Y khoa Mayo Clinic (Mỹ), phải mất 2 tuần sau khi tiêm mũi cuối cùng thì bạn mới được gọi là “tiêm đầy đủ vaccine”. Cơ thể sẽ phát triển những tế bào ghi nhớ gọi là T-lymphocyte, một dạng bạch cầu bảo vệ bạn khỏi nhiễm bệnh trong tương lai.
Lúc này, việc tập thể thao trong nhà cùng một nhóm bạn (cũng tiêm đầy đủ vaccine) mà không đeo khẩu trang là được phép, theo hướng dẫn của CDC Hoa Kỳ. Và kể cả có như vậy, thì ở nơi công cộng, bạn vẫn cần tuân thủ quy tắc đeo khẩu trang, giữ giãn cách xã hội, rửa tay bằng dung dịch sát khuẩn.
Một tuần sau khi tiêm vaccine, tiến sĩ Nanci Guest đến từ Toronto (Canada) khuyên bạn có thể trở lại với các bài tập nặng nhưng chỉ tập 20% khối lượng bình thường với tốc độ chậm lại và thời gian ít đi. Sau đó hãy từ từ trở lại với nhịp độ bình thường, và đừng thất vọng nếu bạn chưa hoàn toàn lấy lại phong độ như trước khi tiêm vaccine Covid-19. Cơ thể bạn đã trải qua một khoảng thời gian vật lộn mà có thể chính bạn cũng không nhận ra, vì vậy hãy cho phép nó chậm rãi hồi phục nhé.
>>> Xem thêm: BÀI TẬP THỂ DỤC THỂ THAO NÀO ĐỐT CHÁY NHIỀU CALO NHẤT?
Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar Việt Nam
