Trên thế giới, vẫn còn một nơi thiếu đi sự sinh động của màu sắc. Trên cao nguyên Tây Tạng ở Nepal, ở vùng đất hình lưỡi liềm được gọi là Mustang, mọi quang cảnh xung quanh hầu như không có sắc thái gì ngoài màu xám xịt: từ những hàng đá cao, cho đến những con sông cằn cỗi cùng hàng la lầm lũi bước đi với vẻ nhẫn nhục đến cùng cực.
Trong bức tranh toàn cảnh đơn sắc ấy, có một ngôi làng gọi là Kagbeni – nơi thường hiện lên khung cảnh các nhà sư chơi bóng trong chiếc áo choàng đỏ. Giữa những làn bụi xám muốn thổi tung mọi thứ, màu đỏ ấy càng trở nên rực rỡ. Chúng hoá thành những ngọn lửa bùng lên quanh mỗi người. Tương phản với sắc xám sâu hun hút, màu đỏ ghi lại mọi khoảnh khắc ấn tượng trong võng mạc của bất kỳ một ai. Và cũng chỉ có màu đỏ mới có sức hấp dẫn đến thế.
Đỏ – Sắc màu của cách mạng, màu linh thiêng trong truyền thống phương Đông, màu chủ đạo trong nghệ thuật đỉnh cao
Nhưng bạn sẽ không phải đi xa nhường ấy mới có thể trải nghiệm được hiệu quả hình ảnh của màu đỏ. Cuộc sống của chúng ta vốn gắn với màu đỏ. Không có màu sắc nào cơ bản, nguyên sơ và gần gũi với cội rễ con người như màu đỏ.
Màu đỏ không mang nhiều ẩn ý. Bản thân nó đã nhấn mạnh chính nó: là hai dấu gạch dưới trong một từ biểu đạt; là dấu hiệu nguy hiểm hay biển cấm của tín hiệu giao thông; tiếng chuông báo động của mọi toà nhà lớn; là sex; đam mê; kích động và phấn khởi. Đó là màu của các vị vua chúa; chiến tranh và đế chế; nhà hát và quyền lực. Đó là màu của ác quỷ mà máu huyết Chúa Kitô; là Địa ngục và cả Đức Thánh Linh; nguồn sống trong trái tim sinh vật; là bụi đỏ và cốt lõi nham thạch trong lòng của trái đất.
Đó là màu của cuộc sống và hành động; là màu sắc tượng trưng cho nụ hôn nồng nàn thấm đẫm hương vị của son môi. Đỏ là màu của adrenalin; của pháo hoa; và cả sự phá vỡ những quy ước. Đó là sự xấu hổ; nỗi nhục nhã; bạo lực và thịnh nộ. Và đỏ, cũng chính là con đường tắt dẫn đến nỗi đam mê.
Đỏ – sắc màu chủ đạo của cách mạng; của chủ nghĩa cộng sản; của Phật giáo; Hindu giáo; của Đức Hồng y và cả jezebels; của phim kinh dị và nghệ thuật đỉnh cao, của Rothko và cả Titian; màu của xe thể thao và đôi cao gót. Và đỏ, cũng là màu của máu; của nỗi đau không nói rõ thành lời. “Tôi cho rằng nỗi đau của sự chia tách mang màu đỏ và có tiếng rất to”, người tù nhân trong tác phẩm Invitation to a Beheading của Nabokov từng buồn bã cảm khái).
Người mẫu Coco Rocha trên trang bìa tạp chí Harper’s Bazaar Việt Nam
Những bộ phim kinh điển cũng mang ngập sắc đỏ. Từ cô bé trong chiếc áo màu đỏ của Schindler’s Lists và chiếc đầm đỏ trong Pretty Woman; cho đến chiếc đèn lồng, từng súc vải đỏ rực trong phim Trương Nghệ Mưu; Đỏ – lúc này đã trở thành màu lửa; màu máu; màu dục vọng và cả bản năng bị kiềm toả.
Trong thời trang, hiệu ứng màu đỏ từng được dùng trong toàn bộ bộ sưu tập Thu Đông 2017 của Givenchy – nơi đánh dấu sự kết thúc triều đại Riccardo Tisci trong lịch sử nhà mốt – cũng là bộ sưu tập lớn nhất trong 12 năm thiết kế của ông, để tạo nên một khái niệm thời trang hoàn toàn mới: Givenchy Red. Đỏ, cũng là màu đã xuất hiện ngập tràn trong show diễn 10 năm bước chân vào làng mốt của nhà thiết kế Đỗ Mạnh Cường – để bắt đầu cho một thời kỳ mới rực rỡ và mang nhiều khác biệt.
Givenchy Red
Điều thú vị là, ngay tại nhà mốt vốn gắn liền với sắc đỏ; Valentino dưới thời Pierpaolo Piccioli lại tỏ ra thận trọng hơn rất nhiều khi đụng đến màu đỏ; để mềm hoá chúng thành những sắc thái burgundy hay chiếc đầm ren hồng cho mùa mốt Thu Đông. Trong khi đó, với Alexander McQueen; khi trình làng những bộ đầm đính lông hay áo khoác lụa phồng mang dáng dấp nữ hoàng; việc sử dụng màu đỏ luôn mang đầy ngụ ý. Chúng bắt rễ sâu xa từ lịch sử; văn hoá; ý tưởng về ác quỷ; chủ nghĩa ngoại giáo và cả sự ngông cuồng trong những ngày đầu ông tạo dựng thương hiệu – điều vẫn được tiếp tục cho đến tận ngày nay.
Alexander McQueen Xuân Hè 2018
Đối với Prabal Gurung, đỏ chính là màu kết nối ông với quê hương của mình. “Ở Nepal, màu đỏ là một biểu tượng của sự thanh khiết, nhân phẩm và danh dự”, ông nói. “Đó là một màu sắc thường được mặc bởi những người phụ nữ đã được lập gia đình, có xu hướng gợi lên một năng lượng nữ tính. Ý nghĩa này, đối lập với những màu đỏ quyến rũ trong thế giới phương Tây, khá hấp dẫn đối với tôi”. Ông tiếp tục, “đối với tôi, màu đỏ là màu sắc của sức mạnh và quyền năng. Nó dành cho những người không sợ hãi để khẳng định chính mình; dầu giữ lại nét hiện đại và nữ tính. Đó chính là màu sắc hoàn hảo để đại diện cho cái mà tôi gọi là ‘sự nữ tính chết người’.”
Đỏ: Một màu nguy hiểm
Cũng giống như bất cứ thứ gì có khả năng bắt lửa, màu đỏ nên được dùng cùng với sự thận trọng. Mọi phụ nữ đều nên sở hữu cho riêng ình ít nhất một chiếc đầm màu đỏ. Khả năng kích hoạt vẻ quyến rũ; tự tin; việc gia tăng tỉ lệ thành công trong công việc và các mối quan hệ; cùng việc làm lu mờ mọi đối thủ cạnh tranh của các món đồ đỏ không thể bị xem thường. (“Khi băn khoăn không biết mặc gì cả, hãy mặc màu đỏ,” Bill Blass đã từng nói như thế.)
Nhưng trừ khi bạn là một thành viên trong tổ chức hay phong trào đặc biệt; việc mặc kín màu đỏ trong suốt một tháng liền sẽ tạo nên sự kiệt quệ nhất định. Màu đỏ đòi hỏi việc tập trung tinh lực cho một dịp đặc biệt; để phản chiếu ra ngoài với cấp độ mạnh mẽ. Chúng cường điệu và đôi khi áp chế. Vì thế, bạn không thể cho phép mình nhún nhường khi đang mặc màu đỏ.
Đó chính là lý do vì sao những biểu tượng thời trang như Diana Vreeland đã dành cả cuộc đời để sống cùng màu đỏ. Một bức ảnh nổi tiếng được chụp tại căn hộ của Vreeland chính là bức được mang ngập màu đỏ. Tại đó, bà, với gương mặt được tô vẽ theo hình tượng kabuki (môi và móng tay đỏ; phấn đỏ trên má, trán và tai); đã đắm chìm trong không gian quyện một màu đỏ rực: từ bức tường hoa hồng, ghế sofa, đệm và thảm đỏ, cho đến bàn, cửa ra vào, đèn và khung hình – một phong cách trang trí đã được bà mô tả như “khu vườn ngay giữa lòng địa ngục”.
Theo Vreeland, việc trở nên nhàm chán với màu đỏ cũng giống như khi “mệt mỏi với người mà bạn yêu”. Cuộc truy tìm sắc thái đỏ hoàn hảo cũng chính là nỗi khát khao bà luôn luôn theo đuổi trong suốt cả cuộc đời. “Tôi không bao giờ có thể tìm được một hoạ sĩ pha trộn được đúng màu sắc đó cho tôi,” bà viết. “Tôi vẫn luôn nói, ‘tôi muốn có âm hưởng rococo pha một chút gothic và ngôi đền Phật giáo’ – và họ không hiểu được tôi đang nói đến điều gì. Và màu đỏ tuyệt nhất chính là màu được sao chép từ chiếc nón của những đứa trẻ trong bất cứ bức tranh truyền thần thời Phục Hưng nào đó.”
Khi Vreeland qua đời, bà được đưa ra khỏi nhà với tấm phủ màu trắng bao trùm lên cơ thể. Hình ảnh ấy đã in đậm trong ký ức của một người hàng xóm: “những ngón chân cô trắng và bé xíu – được sơn lên cẩn thận bằng một màu đỏ tươi.”
Màu đỏ – Sắc thái quyền lực bậc nhất trên thế giới
Với tác động mạnh mẽ lên trí óc con người, một chút ánh lên của màu đỏ – chỉ một chút chứ không phải toàn bộ – vẫn vô cùng ấn tượng. Và Christian Louboutin biết rõ điều này hơn ai hết. Câu chuyện về cách ông tìm đến với hình ảnh đôi gót đỏ huyền thoại đã trở thành truyền kỳ trong thế giới thời trang. Trong nỗi thất vọng não nề khi nhận thấy những đôi giày thành phẩm không hề giống những bản vẽ của mình, ông chợt thấy những móng tay sơn đỏ trên người cô trợ lý.
“Tôi chộp lấy những chiếc móng được sơn bóng của cô ấy và bắt đầu tô đế cho đôi giày. Hẳn nhiên cô ấy rất không vui. Nhưng sự bổ sung màu sắc ấy chính là một khám phá tuyệt vời. Khái niệm ban đầu về chiếc giày của tôi đã được làm sống lại.” Và sau cùng, ông nói: “khi quay người lại để nhìn một phụ nữ đã bước xa, các bạn sẽ thấy gì? Một đường nét, một bước đi, và một đôi đế giày.” Không màu sắc nào phù hợp với chiếc đế ấy như đỏ.
“Đó là dấu hiệu phổ quát cho niềm đam mê; hạnh phúc và tài sản; màu sắc của năng lượng và tình yêu.”
Harper’s Bazaar Việt Nam
