Lisa BLACKPINK mặc váy và đeo phụ kiện dát sequin trong MV Lalisa. Ảnh: YouTube
Sequin (kim sa) là những mảnh lấp lánh nhỏ được sử dụng như đồ trang trí trên quần áo hoặc vải vóc. Những mảnh sequin thường hình tròn, đa sắc và được làm từ nhiều loại chất liệu như kim loại sáng bóng, đá quý… nhưng ngày nay chúng thường được làm bằng nhựa.
Lịch sử sequin: Từ tập tục cổ đại đến váy áo hiện đại
Thêu xu vàng lên váy áo thời cổ đại đại biểu cho sự giàu sang
Lịch sử xuất hiện của váy áo sequin mang nhiều màu sắc hấp dẫn như chính vẻ ngoài lấp lánh của chúng. Không ai biết chính xác từ khi nào việc thêu sequin được áp dụng lên trang phục, nhưng nhiều khả năng thói quen này đã có từ thời kỳ cổ đại.
Năm 1922, khi lăng mộ của vua Tutankhamun (1341–1323 trước Công nguyên) được phát hiện, người ta đã tìm thấy những đĩa vàng lấp lánh được khâu dính vào quần áo của vị hoàng đế Ai Cập này. Các nhà khảo cổ học cho rằng người Ai Cập cổ đại tin rằng chôn xu vàng theo vua sẽ đảm bảo vị vua của họ có đủ tiền bạc tiêu dùng ở thế giới bên kia.
Một giả thuyết khác về nguồn gốc của sequin lan truyền từ vùng Địa Trung Hải cổ đại. Theo nhiều ghi chép, những người phụ nữ thường khâu những đồng tiền xu Sikka vào quần áo như một cách thể hiện quyền lực. Các loại khăn choàng cổ và váy được đính tiền không chỉ thể hiện sự giàu có mà còn giữ tiền an toàn vì chúng luôn được mặc trên người.
Sequin hiện đại được thiết kế như những đồng tiền vàng đính lên phục trang, váy áo, không khác gì với phiên bản lịch sử
Việc đính vàng và các kim loại quý vào quần áo dần trở thành một biểu tượng về địa vị trong xã hội, đồng thời còn được xem là biện pháp xua đuổi tà ma. Những đồng tiền lấp lánh đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho trang phục. Các thương nhân từ nhiều nền văn hóa khác đã bị cuốn hút và lan truyền chúng thành một hiện tượng thời trang.
Trong thời Trung Cổ và cận đại, váy áo đính sequin lấp lánh ngày càng phát triển
Mặt khác, trong những tài liệu được tìm thấy của Leonardo da Vinci vào khoảng thời gian từ năm 1480–1482, thiên tài sáng tạo người Ý đã hoàn thành bản thiết kế một cỗ máy sử dụng đòn bẩy và ròng rọc để đục những miếng nhỏ tròn từ kim loại. Cỗ máy đó chưa bao giờ được lắp ráp để chứng thực về ứng dụng của nó. Song nhiều người tin rằng Leonardo đã nghĩ về những mảnh trang trí cách điệu mới cho bộ váy phụ nữ gamurra truyền thống thời bấy giờ.
Ngày nay, bảo tàng Plimoth Plantation còn lưu giữ nhiều váy áo lịch sử đính kim sa, sequin của phụ nữ quý tộc thế kỷ XVII như một dấu tích về thời kỳ mở đầu của họa tiết trang trí này. Người ta có thể thấy những mảnh kim loại lấp lánh được đính cầu kỳ vào áo jacket, váy, mũ… qua nhiều năm tháng. Xu hướng thời trang ứng dụng sequin càng phát triển sau sự kiện phát hiện lăng mộ vua Tutankhamun. Đến thập niên jazz những năm 1920, các mảnh kim loại lấp lánh này đã trở thành trào lưu thực sự cho phụ nữ yêu thích thời trang.
Một mẫu áo của phụ nữ thời Trung cổ tại bảo tàng Plimoth Plantation. Nguồn: plimoth.org
Thế kỷ 20: Ông hoàng nhạc Pop đưa Sequin trở lại dẫn đầu xu hướng thời trang
Sau thập niên jazz, xu hướng đính sequin lên trang phục bị thoái trào nhường chỗ cho những chi tiết tối giản phù hợp với tình hình chính trị và khôi phục kinh tế sau các cuộc thế chiến. Mãi đến cuối thời kỳ disco, xu hướng này mới trở lại với hình ảnh áo ống đính sequin bắt cặp với quần jeans bó và giày cao gót.
Trang phục này được nhắc đến trong cuốn sách Phong cách và thiết kế thập kỷ 70 như một chọn tuyệt vời trong thời kỳ disco bởi khả năng tỏa sáng dưới ánh đèn nhấp nháy và có thể là “bệ đỡ hoàn hảo” cho bộ ngực suốt thời gian bạn nhảy múa. Người góp phần đưa trang phục sequin trở lại với thế giới chính là ông hoàng nhạc pop Michael Jackson.
Micheal Jackson. Nguồn: sodahead.com
Trong một buổi biểu diễn năm 1983 trước 47 triệu khán giả, khi hát bài Billie Jean cùng điệu moonwalk trứ danh, Michael đã mặc một chiếc áo khoác sequin đen cùng găng tay đính kim cương và tỏa sáng mạnh mẽ. Tiếp đó, Michael Jackson đã mặc rất nhiều trang phục đính sequin trong tour lưu diễn History vòng quanh thế giới, thậm chí là mặc áo khoác theo phong cách quân đội đính những mảnh kim loại lấp lánh khi gặp tổng thống Mỹ Ronald Reagan năm 1984.
Thế kỷ 21: Sequin trở thành một phần không thể thiếu trong váy áo tiệc tùng
Elie Saab gắn liền với những thiết kế đính sequin, hạt cườm và pha lê. Ảnh: ImaxTree
Có những thời kì, trào lưu sequin tạm thời thoái vị, nhường chỗ cho những xu hướng thời trang tối giản. Tuy nhiên khó để tìm một chất liệu có sự nổi bật độc đáo tương tự kim sa để thay thế. Vì vậy, theo dòng chảy lịch sử hàng nghìn năm, váy áo đính sequin, kim sa vẫn là một biểu tượng cho sự xa hoa. Ngày nay, tủ quần áo của các tín đồ thời trang không thể thiếu một chiếc váy đính kim sa sang trọng hay một chiếc ví dự tiệc lấp lánh.
Đối với các nhà thiết kế thời trang, sequin vừa là nguồn cảm hứng sáng tạo vừa là thử thách. Những thiết kế Haute Couture lộng lẫy của các thương hiệu lớn như Oscar de la Renta, Elie Saab, Gucci, Christian Dior… được làm thủ công bằng tay không thể thiếu những hạt cườm, kim sa, hạt bẹt và pha lê.
Không chỉ được đính lên quần áo hay khăn choàng, sequin còn “tấn công” các loại phụ kiện như ví, giày, vòng cổ. Ngoài lĩnh vực thời trang, sequin và kim tuyến còn trở thành xu hướng trong trang điểm, làm móng…
>>> XEM THÊM: 7 ĐIỀU BẠN CẦN BIẾT TRƯỚC KHI TRANG ĐIỂM LẤP LÁNH VỚI KIM TUYẾN
Tương lai của sequin trong thế giới chống lại hạt vi nhựa
Sequin luôn được ưa chuộng và chưa bao giờ rời xa các xu hướng thời trang, nhưng bị lên án là gây ô nhiễm môi trường. Ảnh: ImaxTree
Có thể thấy trong quá khứ, những hạt sequin đầu tiên được làm từ kim loại. Nhưng ngày nay, chúng chủ yếu được làm từ nhựa hay các polymer gốc dầu mỏ. Do đó, sequin còn được ví với “ống hút nhựa” của làng thời trang khi góp phần không nhỏ tạo ra vấn đề ô nhiễm vi nhựa trong môi trường.
Hiện nay, ngành thời trang đang gấp rút đi tìm một giải pháp để thay thế thứ phụ kiện nhỏ mà không thể thiếu này. Đã có nhiều công nghệ được tìm ra, tuy nhiên chúng vẫn đang ở tình trạng nghiên cứu và phát triển (R&D) chứ chưa được sản xuất đại trà.
>>> XEM THÊM: ĐÃ ĐẾN LÚC NGÀNH THỜI TRANG THAY THẾ SEQUIN, KIM TUYẾN, HẠT BẸT NHỰA
Tạp chí thời trang Harper’s Bazaar Việt NAm
